Kỳ thi quốc gia Kỳ thi quốc gia
Câu hỏi được sử dụng phổ biến trong cuộc sống cũng như trong dạy học, song câu hỏi trong cuộc sống không hoàn toàn giống với câu hỏi trong dạy học. Trong cuộc sống khi người ta muốn hỏi ai một điều gì thì đối tượng hỏi chưa biết điều đó, hoặc biết chưa rõ ràng. Nhưng câu hỏi trong dạy học lại khác, câu hỏi giáo viên đưa ra cho học sinh đã được nhân loại khám phá, ghi trong sách vở. Vì vậy, câu hỏi trong dạy học bao giờ cũng mang yếu tố mở, yếu tố nhận biết, yếu tố khám phá hoặc khám phá lại, học sinh chỉ cần trả lời một cách thông minh, sáng tạo là đủ.
Thứ hai, sử dụng câu hỏi có tác dụng to lớn trong việc giáo dục cho học sinh tư tưởng, tình cảm, đạo đức, hình thành nhân cách học sinh như thái độ tự tin trong học tập, tính kiên trì…
Thứ ba, sử dụng câu hỏi trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông còn có tác dụng rèn luyện năng lực nhận thức, đặc biệt là tư duy độc lập, hình thành kĩ năng giải quyết vấn đề, diễn đạt một vấn đề và hứng thú học tập cho học sinh.
Ví dụ, khi dạy bài “Những năm đầu của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1946 – 1950)”, mục “Hoàn cảnh lịch sử mới và chiến dịch Biên giới thu – đông 1950”, giáo viên đưa ra câu hỏi: Tại sao Đảng ta lại chủ động mở chiến dịch Biên giới thu – đông 1950? Diễn biến, kết quả và ý nghĩa của chiến dịch như thế nào? Muốn trả lời được câu hỏi này, học sinh phải chăm chu nghe giảng, nghiên cứu sách giáo khoa, lược đồ và tranh ảnh, độc lập suy nghĩ tìm ra nội dung cần trả lời. Qua đó, các em nắm được tình hình thuận lợi và khó khăn trước khi ta mở chiến dịch, diễn biến chính và ý nghĩa to lớn của chiến dịch. Đồng thời qua hoạt động nhận thức trên còn góp phần hình thành cho học sinh niềm tin vào sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, đứng đầu là Hồ Chủ tịch, lòng yêu nước, ý chí bất khuất của nhân dân ta, đồng thời rèn luyện cho học sinh các thao tác tư duy độc lập.
