Muốn chiếm lĩnh trọn vẹn một tác phẩm văn học, người học phải đi sâu tìm hiểu, khám phá bên trong tác phẩm.Việc tìm hiểu, nghiên cứu tác phẩm văn học bao giờ cũng phải tiến hành trực tiếp trên hai phương diện nội dung và hình thức. Đây là những căn cứ cụ thể và khoa học nhất để tiếp nhận, lĩnh hội tác phẩm.
1. Khái quát chung
Dưới góc độ lí luận văn học, nội dung và hình thức là hai phạm trù có mối quan hệ chặt chẽ, thống nhất không thể tách rời, tác động qua lại, quy định tính chất tồn tại của nhau: nội dung chỉ có thể thể hiện trong hình thức, hình thức phải là hình thức của một nội dung. Nếu nội dung tác phẩm cho phép người đọc lí giải câu hỏi: tác phẩm viết về vấn đề gì, mục đích, ý nghĩa, giá trị,… thì hình thức giúp người đọc lí giải tác phẩm viết như thế nào, hiệu quả ra sao, tính thẩm mĩ, khả năng rung cảm và thuyết phục người đọc thế nào,…

Để học sinh học văn nghị luận tốt hơn
2. Về mặt nội dung:
Cần tìm hiểu và nắm đề tài, chủ đề, cảm hứng nghệ thuật, hình tượng của tác phẩm, các sự kiện, các chi tiết, tình tiết, biến cố… Xâu chuỗi chúng lại theo những lôgic nhất định giúp người tiếp nhận lĩnh hội được tư tưởng, tình cảm, thái độ, quan điểm, lập trường và giá trị của tác phẩm trên nhiều bình diện.
3. Về mặt hình thức:
Cần tìm hiểu các hình thức diễn đạt và các phương tiện diễn đạt như hệ thống ngôn từ (với các đặc tính: chính xác, biểu cảm, hàm súc, hình tượng; các lớp từ, các loại từ…), hệ thống biện pháp nghệ thuật, cách thức lập luận, nhịp điệu, giọng điệu, kết cấu…Mục đích cuối cùng là chỉ ra tác dụng của chúng trong việc biểu hiện tư tưởng, tình cảm, thái độ…của người tạo lập, sức thuyết phục của tác phẩm, qua đó mà đánh giá được tài năng và tấm lòng của người tạo lập. – Đó là bức ảnh đẹp như một bức tranh mực Tàu của một danh họa thời cổ… toàn bộ khung cảnh từ đường nét đến ánh sáng đều hài hòa và đẹp một vẻ đẹp thực đơn giản và toàn bích… -> Xem thêm địa chỉ dậy thanh nhạc và học hát karaoke uy tín, chuyên nghiệp tại Hà Nội
Hơn bất cứ hoạt động nào, việc phân tích trực tiếp văn bản đòi hòi người giáo viên phải có năng lực thực sự, trình độ kiến thức nhiều mặt, phân tích có nghệ thuật,… mới giải mã được các lớp ý nghĩa một cách toàn diện, thấu đáo. Bất cứ một vấn đề nào, nếu được lí giải một cách sâu sắc, thấu tình đạt lí sẽ thuyết phục được người đọc, từ đó mới xuất hiện những rung cảm thật sự để mà yêu mến, quý trọng.