Kỳ thi quốc gia Kỳ thi quốc gia
Những dạng đề dưới đây chính là dạng đề cơ bản của văn nghị luận về 1 tư tưởng , đạo lý cùng với cách triển khai đáp án, chính vì vậy nên học sinh có thể tìm hiểu và rút ra được phương hướng làm bài tốt nhất cho mình
1. Đề 1
Hãy viết một bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của anh, chị về quan niệm của Domat:
“Có ba điều để tạo nên hạnh phúc: đó là một thân thể khỏe mạnh, một tinh thần minh mẫn và một trái tim trong sạch.”
*Các ý chính:
+ Giải thích:
– Ba yếu tố cần có để tạo nên cuộc sống hạnh phúc cho một con người: sức khỏe (ăn ngon, ngủ yên, hưởng thụ, …) ; tinh thần khỏe khoắn, sáng suốt giúp con người hoàn thành tốt công việc, góp phần làm nên sự thành công ; trái tim – tâm hồn trong sáng, trong sạch thì thể xác và tinh thần mới yên ổn, an lạc.
+ Bàn luận về quan niệm:
– Quan niệm của Domat là đúng đắn, khó lòng mà hạnh phúc nếu cơ thể ôm đau, tinh thần thiếu sáng suốt.
– Những quan niệm cho rằng có đầy đủ vật chất sẽ có hạnh phúc hoặc chỉ cần có thân thể khỏe mạnh, tinh thần minh mẫn là đã có hạnh phúc… là những quan niệm chưa thỏa đáng. Tất nhiên, vẫn có thể nêu thêm một vài yếu tố có khả năng dẫn con người đến hạnh phúc nhưng cần hiểu rằng quan niệm được dẫn trên là một quan niệm hợp lý và tích cực.
+ Bài học nhận thức và hành động
Phải biết giữ gìn sự lành mạnh cho cả thể xác, tinh thần, tâm hồn thì mới có được hạnh phúc.
Học sinh cần có phương pháp làm văn thích hợp
2. Đề 2
Nhà văn Nam Cao, có lần trong truyện ngắn, đã gửi gắm suy nghĩ của mình về hạnh phúc như sau:
“Hạnh phúc là một cái chăn quá hẹp. Người này co thì người kia bị hở”
Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về quan điểm trên của nhà văn Nam Cao.
*Các ý chính:
+ Giải thích quan niệm:
– Hạnh phúc có thể xem như là một cái chăn có khả năng mang lại sự ấm áp, sự yên ấm cho con người (cách nói ví von).
– Hạnh phúc ở đời thường có giới hạn (quá hẹp).
– Khó có hạnh phúc cùng một lúc cho tất cả mọi người, vì nếu người này giành thật nhiều hạnh phúc về phần mình (người này co) thì sẽ có người thiếu hụt hạnh phúc (người kia bị hở)
+ Bàn luận về quan niệm:
– Quan niệm trên của Nam Cao là một quan niệm tuy chua chát nhưng không phải là không sát với thực tế đời sống.
– Có hai loại người giành hạnh phúc về phần mình (kéo tấm chăn hạnh phúc): loại người do vô tình, vô tâm và loại người ích kỉ, tham lam.
– Trong thực tế học tập và trong thực tế đời sống, không nên giành tất cả những thuận lợi về phía mình, đẩy bạn bè và người xung quanh vào cảnh thiếu hụt, bất hạnh.
– Vẫn có những người sẵn sàng nhường tấm chăn hạnh phúc cho những người khốn khó và lạnh lẽo hơn mình. Đó là những người vị tha, nhân hậu.
+ Bài học nhận thức và hành động:
– Quan niệm của Nam Cao góp phần nhắc nhở những ai chỉ nghĩ đến hạnh phúc của mình mà không quan tâm đến hạnh phúc của người khác.
– Nên sống theo cách biết quan tâm đến hạnh phúc của người khác và biết san sẻ với người khác những hạnh phúc của mình.
Đề 3:
Nêu suy nghĩ cùa anh (chị) về câu ngạn ngữ Hi Lạp:
“Học vấn có những chùm rễ đắng cay, nhưng hoa quả lại ngọt ngào”.
*Các ý chính:
+ Giải thích câu ngạn ngữ:
Học vấn là sự hiểu biết do học tập mà có; là quá trình con người thu nhận kiến thức từ nhà trường, thầy cô, sách vở, bạn bè …
– Chùm rễ đắng cay: hiểu theo nghĩa rộng: trên con đường học tập, chúng ta phải đầu tư công sức, thời gian, tiền bạc, phải vượt qua rất nhiều khó khăn, gian nan, mà không phải lúc nào kết quả cũng tốt đẹp.
– Hoa quả ngọt ngào: những thành quả tốt đẹp sẽ đạt được sau một quá trình dài nỗ lực học tập. Có học vấn con người mới có điều kiện làm chủ thiên nhiên, xã hội và bản thân mình.
+ Luận bàn về kinh nghiệm học tập và giá trị của học vấn:
– Học vấn là con đường tiếp thu kiến thức của nhân loại, để học tập có hiệu quả chúng ta phải đầu tư công sức, tiền bạc, thời gian…
– Trong đó, sự nỗ lực của bản thân là điều quan trọng. Sự nỗ lực đó thể hiện nghị lực và quyết tâm cao của người học trong việc vượt lên hoàn cảnh, thử thách.
– Chúng ta sẽ gặt hái những thành công tốt đẹp không chỉ cho bản thân ta mà còn góp phần làm cho cuộc sống tươi đẹp hơn
– Tuy nhiên, hoa quả của học vấn không chỉ là sự giàu sang, địa vị xã hội mà là sự hiểu biết cái Chân, Thiện, Mĩ để hoàn thiện nhân cách, đạo đức con người
(Làm sáng tỏ tư tưởng trên bằng việc phân tích một số ví dụ lấy từ các tấm gương học tập, phấn đấu và rèn luyện gian khổ để có được những vinh quang cao quý…)
+ Bài học nhận thức và hành động:
Nhận thức và hành động của bản thân trong học tập và cuộc sống.
Đề số 4
Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về quan niệm sau của Shakespeare:
“Ước mong mà không kèm theo hành động thì dù hy vọng có cánh cũng không bao giờ bay tới mục đích”.
*Các ý chính:
+ Giải thích quan niệm:
– Ước mong là những mong muốn, ước mơ về những điều tốt đẹp trong tương lai. Người ta sống ai cũng mong muốn về những điều tốt đẹp cho mình (trong thực tế vẫn có những ước mong không chính đáng, ta quan niệm rằng đó chỉ là những dục vọng thấp hèn). Nhưng từ hiện thực của đời sống đến hiện thực cần vươn tới để đạt được trong tương lai là một khoảng cách. Nó là cả một đường bay dài – hiểu theo cách nói Shakespeare.
– Ước mong phải đi đôi với hành động, Nếu ước mong mà không thực hiện bằng những việc làm cụ thể thì cuối cùng ước mong đó cũng chỉ là mong ước. Shakespeare rất có ý thức nhấn mạnh vai trò của hành động trong việc hiện thực hóa ước mơ của con người. Chỉ bằng hành động ta mới đạt được những gì mình cần đạt tới.
+ Suy nghĩ về quan niệm:
– Quan niệm trên là một quan niệm đúng đắn. Thực tế cho thấy chẳng mấy ai hoàn thành sở nguyện của mình khi cứ ngồi mong ước suông. Những người thành đạt trong đời luôn làm việc, luôn hành động.
– Hành động luôn cần thiết đối với tất cả mọi người – nhất là những hành động mang tính định hướng. Không phải có hành động là sẽ có thành công nhưng muốn thành công thì phải hành động. Hành động hợp lý sẽ rút ngắn con đường đến đích. Nếu ngược lại, con đường ấy sẽ kéo dài thêm ra.
– Hành động có thể dẫn đến thành công hay thất bại song điều quan trọng là phải biết rút ra n…
